Een tasje gevuld met materiaal dat astronaut Neil Armstrong op de maan verzamelde, is vanavond onder de hamer gegaan voor ruim 1,5 miljoen euro. De verkoop is onderdeel van een veiling van artikelen van de beroemde Apollo-missie in New York. Achter de veiling van het witte, stoffen zakje, dat in 1969 werd gevuld, zit een behoorlijk conflict.

Het is vandaag exact 48 jaar geleden dat Apollo 11 met Neil Armstrong en Buzz Aldrin op de maan landde. Ter viering van dit jubileum veilen Sotheby’s en Ebay tientallen unieke artikelen als foto’s, delen van de maanraket en persoonlijk materiaal van de astronauten. De meeste artikelen zijn redelijk betaalbaar, maar alles draait om het maanzakje waarop de tekst 'terugkeer maanmonsters' gedrukt staat. Geschat werd dat het zakje 1,5 tot 3,5 miljoen euro zou opleveren. Uiteindelijk betaalde een anonieme koper ruim 1,5 miljoen euro voor het maanmateriaal.

De NASA wilde niets liever dan dat het zakje niet werd geveild. Dat komt omdat er een behoorlijke geschiedenis aan het maanmateriaal kleeft. Het lag ooit in een ruimtevaartcentrum in Kansas, waar Max Ary als directeur de scepter zwaaide. Hij werd in 2005 veroordeeld wegens het stelen en verkopen van museumstukken. Toen zijn bezittingen ter veiling in beslag werden genomen omdat het vermoeden bestond dat ze van hem waren, zat daar ook het zakje maanmateriaal bij. Wat niet bekend was, was dat deze door de NASA was uitgeleend aan het museum.

En dus ging het bewuste zakje de markt op. Nancy Carlson uit Illinios kreeg het in 2015 in bezit voor minder dan duizend euro. Zij liet het materiaal testen op echtheid door de NASA. De ruimtevaartorganisatie weigerde het echter terug te sturen en omschreef het materiaal als ‘een onbetaalbaar en zeldzaam artifact, als het al geen nationale schat is’. Het kwam tot een rechtszaak, waarin Carlson in het gelijk werd gesteld. In februari van dit jaar moest de NASA het zakje teruggeven.

Omdat Carlson de rechtszaak won, moest de NASA toestaan dat er voor het eerst spullen van de wereldberoemde maanmissie in het openbaar verkocht zouden worden – iets baanbrekends omdat er in de Verenigde Staten wettelijke beperkingen zijn voor de verkoop van spullen van maanmissies. Vrijwel alle onderdelen van de Apollo 11-missie liggen in het Smithsonian Instituut. Volgens de rechter is het zakje maanmateriaal het enige object van de missie dat ooit in privébezit zal komen.

De Apollo 11 was de eerste missie succesvol op de maan landde. Armstrong en Aldrin spendeerden er enkele uren en verzamelden ruim twintig kilo materiaal om terug naar de aarde te brengen. In de tas zitten nog steeds een aantal fragmenten van maanpuin.
Foto