De Britse natuurfotograaf David Slater had, toen hij in 2011 de inmiddels legendarische foto van zwartkuifmakaak Naruto zag, nooit kunnen vermoeden dat er nog een juridische aap uit de mouw zou komen. Bij wie liggen de rechten van het lachwekkende kiekje? Ruim twee jaar nadat de rechter die vraag beslechte, en een half jaar na de deal die Slater sloot met PETA, hakt nu ook het Amerikaanse hof van beroep de knoop door.

Dierenwelzijnsorganisatie PETA claimde dat niet Slater maar Naruto zelf de rechten op de ‘apenselfie’ had en stapte naar de rechter. Naruto’s portretrecht zou zijn geschonden. Slaters versie van het verhaal was dat Naruto in Indonesië zijn camera had gesnaaid en er wonderwel in was geslaagd een paar plaatjes te schieten. Zijn camera, zijn foto’s.

De rechter oordeelde in januari van 2016 al dat de fotogenieke aap geen persoon is en juridisch gezien niet in de positie verkeerd om zijn portretrecht op te eisen. Ook niet van de selfies die hij maakte. PETA ging in beroep tegen de uitspraak, maar Slater, die de foto’s van Naruto publiceerde in een boek, kwam PETA echter tegemoet. Er kwam een deal.

De fotograaf maakte de afspraak om 25 procent van de opbrengsten te doneren aan het Tangkoko-reservaat. Voor PETA was daarmee de kous af, maar het Hof van Beroep heeft nu de eerdere uitspraak alsnog bekrachtigd. Helemaal blij met het verloop van de zaak waren de rechters niet. Aan het oordeel zat voor PETA dan ook nog een scherp kantje, zo blijkt uit een voetnoot bij het vonnis.

Het hof was vooral niet te spreken over de deal die PETA met Slater overeenkwam en waarmee de organisatie feitelijk afzag van het hoger beroep. De dierenclub krijgt in het vonnis een behoorlijke veeg uit de pan en wordt verweten helemaal niet zulke goede vrienden van Naruto te zijn als ze doen voorkomen. Naruto schiet met de schikking persoonlijk namelijk niets op, aldus het Hof.

,,PETA’s verzoek om af te zien van het hoger beroep, stelt dat de zaak met Slater is afgedaan’’, luidt de kantekening. ,,Het hof was echter de mening toegedaan dat de zaak om Naruto’s rechten draaide en die zijn geen onderdeel van de overeenkomst met Slater. PETA heeft met de schikking iets verkregen dat noodzakelijkerwijs niet naar Naruto gaat.'' De rechters vragen zich zelfs af of er van vriendschap wel sprake is.

Wat Slater, die inmiddels geen luis om dood te drukken heeft, en PETA nog aan de kiekjes van Naruto overhouden, is overigens de vraag. Volgens het Amerikaanse Auteursrechtenbureau heeft hij ook Slater de rechten op de foto niet. Om elke discussie te vermijden maakt het bureau zelfs expliciet melding van de selfies van de makaak. Foto’s gemaakt door ‘de natuur, dieren of planten’ komen niet in aanmerking voor copyright.