"Ongehoorzame peuters moet je opvoeden als een hond", beweert de Britse hondentrainer en dierengedragstherapeut Jo-Rosie Haffenden. In de televisiereeks "How to train your baby like a dog", die gisteren begonnen is op de Britse zender Channel 4, toont Haffenden hoe dat in de praktijk moet. Maar PACEY, de Britse organisatie van professionele opvoeders, is niet te spreken over haar aanpak. Zij noemt de werkwijze van Haffenden onwetenschappelijk en "potentieel schadelijk" voor het kind.

Grayden is een 3-jarige peuter die z'n ouders met woedeaanvallen de kast op jaagt. Als hij niet krijgt wat hij wil, begint hij te krijsen en te slaan. In "How to train your baby like a dog" ziet Haffenden een overeenkomst met het gedrag van een hond. Als een hond zich verveelt, dan begint hij ook te schuifelen en lawaai te maken. Volgens Haffenden wijzen de woedeaanvallen van Grayden er dus op dat hij zich verveelt.

De ouders van Grayden hadden de gewoonte hun kind bij een woedeaanval te vermanen. Maar die aanpak is fout, aldus Haffenden. Grayden moet leren inzien dat hij dingen gedaan kan krijgen door er gewoon beleefd om te vragen. En de ouders moeten hem daartoe stimuleren. Net zoals Haffenden haar honden traint door bij goed gedrag een "klikje" te laten horen, moeten de ouders Grayden bemoedigend toespreken als hij zich goed gedraagt. Zo zal hij niet meer vervallen in woedeaanvallen als hij niet meteen krijgt wat hij wenst.

Britse opvoeders noemen de aanpak van Haffenden onwetenschappelijk en "potentieel schadelijk" voor het kind. De Vlaamse gezinspsychologe Nina Mouton is het met die visie eens. "Haffenden weet de problemen van de kinderen en hun ouders meestal wel juist te analyseren. Maar de oplossingen die ze aanbiedt zijn op zijn minst bedenkelijk. Ze focust te veel op gedrag. Een kind heeft recht op emoties, ze horen bij het leven."

Haffenden focust te veel op gedrag. Een kind heeft recht op emoties, ze horen bij het leven.

Nina Mouton, gezinspsychologe
"Als ouder hebben we de taak ons kind te leren met die emoties om te gaan, hen een plaats te geven. Je kind het gevoel geven dat het zijn emoties simpelweg moet negeren, of erger: onderdrukken, is fout. Bij Grayden heb ik jammer genoeg de indruk dat het die richting uitgaat. We hebben het zelf vaak meegekregen in onze opvoeding, maar het gaat voorbij aan de onderliggende behoeften van een kind. Een kind geeft met zijn emoties signalen en daar moeten we als ouder oog voor hebben."

"Je kind voortdurend belonen als het iets goed doet is eveneens omstreden", gaat Mouton voort. "Ook al is het maar met woorden. De kans is groot dat je kind op den duur alleen maar dingen gaat doen omdat het weet dat het ervoor beloond zal worden, of een complimentje zal krijgen. Dat komt de zelfonplooiing van een kind niet ten goede, want zo leert het niet de dingen te ontdekken die het zelf graag doet, die het werkelijk goed kan. Je kind dreigt ook afhankelijk te worden van de mening van anderen. Het zal moeite hebben om zelf een mening te vormen en die te uiten. Voor het zelfvertrouwen is dat geen goede zaak."

"Kinderen zijn geen mensen"
De Nederlandse bioloog en schrijver Midas Dekkers heeft een eigen kijk op de kwestie. In "De wereld vandaag" op Radio 1 zegt hij dat kinderen geen mensen zijn. "Kinderen kun je vergelijken met rupsen. Die groeien als ze volwassen zijn uit tot een vlinder. Maar rupsen en vlinders zijn totaal verschillende dieren. Zo moet je ook kinderen zien ten opzichte van mensen, van volwassenen: het zijn verschillende dieren."

Kinderen kun je vergelijken met rupsen. Die groeien als ze volwassen zijn uit tot een vlinders. Maar rupsen en vlinders zijn totaal verschillende dieren.

Midas Dekkers, bioloog en schrijver
Dekkers noemt kinderen "gemankeerde volwassenen". "Wat een kind mankeert of mist, vullen we met opvoeding wel aan, zo redeneren volwassenen. Maar zo werkt het niet in de natuur. Je kan van een rups geen vlinder maken door er gewoon een paar vleugeltjes aan te zetten en haar vol te proppen met nectar. Een rups blijft een rups, een kind een kind. En dat blijft het net zo lang tot het rijp is voor geslachtsverkeer. Pas dan wordt het echt een mens."

Een kind zou volgens Dekkers opgevoed moeten worden alsof het een aparte diersoort is. Maar helaas zijn er geen boeken die zeggen hoe dat moet. Boeken over opvoeding zijn geschreven vanuit het perspectief van volwassenen. Terwijl kinderen andere noden en eigenschappen hebben. Maar om een kind dan maar meteen op te voeden als een hond, kan er bij Dekkers niet in. "Ik ken die Engelse dame niet. Als zij de bedoeling heeft om aan te tonen dat kinderen een aparte diersoort zijn, dan geef ik haar een pluim. Maar als zij denkt dat we met een zweepje achter onze kinderen moeten rennen, dan ben ik het toch niet met haar eens, denk ik."