Als een verkeerslicht op rood staat, moet je stoppen. Die regel geldt in het verkeer, maar tijdens de coronacrisis ook bij een supermarkt in Franeker. Een camera met kunstmatige intelligentie houdt bij wie naar binnen of buiten gaat. "Als er te veel mensen binnen zijn, gaat het stoplicht op rood."

Het is de oplossing die IT-bedrijf ICIT bedacht voor de lokale Albert Heijn van Franeker. Supermarktbezoekers zien op een tv een stoplicht. Zo is er nooit meer dan een klant per vierkante meter in de winkel.

Het systeem dat ICIT ontwikkelde doet iets wat andere systemen niet doen. Het tellen van mensen is niet uniek. Maar dat snel doen en presenteren is niet een systeem dat zomaar ergens ligt, zegt Marco Vrouwenvelder, directeur van ICIT.

Veel supermarkten blijven onder het maximum door winkelen met een karretje verplicht te stellen en niet meer winkelkarretjes neer te zetten dan er klanten in de winkel mogen zijn. Maar dat is niet zo handig als er naast de Albert Heijn nog een andere winkel zit, zoals in Franeker het geval is.

En daar kan een slimme camera die in- en uitgaande klanten telt met een tv met daarop een stoplicht de uitkomst bieden. Bij het hoofdkantoor van Albert Heijn vinden ze het volgens Vrouwenvelder zo interessant dat ze dit misschien wel in meer winkels willen.

"We hebben vanmiddag nog gesprekken. Ik verwacht deze week afspraken om dit groter uit te rollen. Maar ook naar supermarkten van andere ketens", zegt Vrouwenvelder.

En ook een Duitse supermarktketen zou interesse hebben. Maar welke keten dat is wil Vrouwenvelder niet zeggen.

Het klinkt heel eenvoudig: even kunstmatige intelligentie aan een camera koppelen en klaar ben je. Maar er waren wel wat hordes: want het systeem moest leren mensen herkennen.

"Je moet filteren. Het systeem moet begrijpen of er nou een kind of een boodschappentas in de wagen zit. En het moet anoniem: dus je moet contouren weten vast te leggen", legt Vrouwenvelder uit.

Om een mens te herkennen moet het algoritme te beelden bekijken en een persoon herkennen. Dat doet het door een combinatie te maken van beweging en de vorm. "We houden nu rekening met een lengte tussen de 1,10 en 2,40 meter. En dat moet zo snel mogelijk: onder de halve seconde."

ICIT garandeert dat het systeem het in 95 procent van de gevallen goed heeft. "Maar in de tests scoren we nog steeds 100 procent."

Het is een mooi idee, maar niet voor iedere supermarktondernemer, zegt Kim van der Worp, eigenaar van een Albert Heijn-supermarkt in Heino.

Voor grotere winkels zou het goed kunnen werken om op die manier de regels te volgen. "Bijvoorbeeld een Albert Heijn XL met 20.000 klanten. Ik heb er zo'n 10.000."

Op basis van het winkeloppervlak mag Van der Worp maximaal 170 klanten in de winkel hebben. "Dat hebben we zelf aangescherpt tot 100. Maar ik heb er hoogstens 50 in de winkel. Dus een systeem om klanten te tellen is voor ons geen oplossing. Dat lukt zo ook wel."

Het systeem is volgens ICIT ook na de coronacrisis nog goed te gebruiken. Bijvoorbeeld om ervoor te zorgen dat er altijd genoeg mensen achter de kassa zitten.

"Je kunt pieken in het bezoek in kaart brengen en er dan kassa's bijroepen als het nodig is. Je kunt meer voorspellen", zegt Vrouwenvelder van ICIT.

Maar dat voegt bij Van der Worp weinig toe, zegt hij, omdat Albert Heijn al zo veel informatie verzamelt per supermarktbezoeker die zijn boodschappen afrekent.

"Op basis daarvan wordt een planning gemaakt. Daardoor werken we nu met heel korte shifts en zetten we mensen op die piekmomenten in, zodat ze er niet zitten als je ze eigenlijk niet kunt gebruiken", zegt Van der Worp.

Camera's met kunstmatige intelligentie is slechts een van de voorbeelden van de opkomst van kunstmatige intelligentie. ICIT maakte voor tankstationformule Tinq een systeem dat kentekens herkent. "Daar kun je persoonlijk worden begroet", zegt Vrouwenvelder.

In de toekomst wordt het nog meer toegepast, zegt hij. "Je kunt het dan ook gebruiken om te betalen op basis van gezichtsherkenning. Of dat je bij de wasstraat door kunt rijden en niet hoeft te betalen. Dat gaat ook met camera's en herkenning."

Het kan al met heel simpele systemen, zoals bij de supermarkt in Franeker. Kunstmatige intelligentie wordt heel erg gehypet, zegt Vrouwenvelder. “Maar eigenlijk wil je simpele dingen oplossen met kunstmatige intelligentie. Zodat het mensen juist ondersteunt."
Foto