Voor het eerst in ruim driehonderd jaar is De Nachtwacht te zien zoals-ie in 1642 uit het atelier van Rembrandt van Rijn kwam. In het verleden werden vier repen van het doek afgesneden, maar met behulp van kunstmatige intelligentie is een reconstructie gemaakt van de ontbrekende stukken.

De gereconstrueerde stukken zijn tijdelijk rondom het wereldberoemde schilderij gemonteerd. De komende zes maanden is de reconstructie voor het publiek te zien in de Nachtwachtzaal van het Rijksmuseum in Amsterdam.

Verkleind
In 1715 werd het doek verkleind toen het schilderij werd verplaatst naar de Kleine Krijgsraadkamer van het toenmalige stadhuis, het huidige Paleis op de Dam. Omdat het schilderij te groot was voor zijn nieuwe plek, tussen twee deuren, werd het werk verkleind. Aan alle kanten werd een stuk van het doek afgesneden, het grootste stuk aan de linkerzijde. De afgesneden stukken van De Nachtwacht zijn nooit teruggevonden.

Reconstructie
"Dankzij deze reconstructie zien we dat de compositie die Rembrandt schilderde nog veel dynamischer was. Het is geweldig nu met eigen ogen De Nachtwacht te kunnen ervaren zoals Rembrandt het bedoeld heeft", vertelt museumdirecteur Taco Dibbits.

De reconstructie toont aan de linkerkant van het doek drie figuren op een brug, twee schutters en een jongetje. De twee belangrijkste schutters, kapitein Frans Banninck Cocq en luitenant Willem van Ruytenburch, staan daardoor niet centraal, maar rechts van het midden. "Dat vergroot de dynamiek en beweging in het schilderij aanzienlijk", aldus Dibbits. Ook is duidelijker te zien dat de kruitjongen links vooraan zich vasthoudt aan een reling.

Operatie Nachtwacht
De reconstructie is van belang voor het kunsthistorisch onderzoek binnen Operatie Nachtwacht, het grootst en meest omvangrijke onderzoek naar Rembrandts meesterwerk ooit. Door de missende delen te reconstrueren, op panelen te drukken en tijdelijk om het originele schilderij te hangen, kunnen de onderzoekers ervaren welke indruk het werk in zijn oorspronkelijke vorm heeft gemaakt.

Het is overigens niet de bedoeling dat de verloren delen in een toekomstige restauratie weer aan het doek worden toegevoegd.