Recreatieve wielrenners, (elektrische) fietsers en automobilisten: op zonnige, vrije dagen als deze is de kans groot dat zij elkaar vaker dan hen lief is op dezelfde weg tegenkomen. Dat kan leiden tot irritaties, ergernis en soms zelfs tot verkeersongevallen. Vanochtend nog reed een automobilist een groep wielrenners aan in Brabant. Volgens de fietsers was er opzet in het spel, de politie onderzoekt dit nog.

De groep reed niet op het fietspad, maar op de weg. Dat doen wielrenners vaker als fietspaden smal zijn of druk met andere fietsers. Toch moeten ze daar volgens de verkeersregels wel op blijven op rijden. Alleen als er geen fietspad is, is het toegestaan om op de rijweg te rijden.

Dat is dan ook het advies van de Fietsersbond. Toch ziet ook de bond dat het daar op zonnige dagen erg vol kan zijn. "Als de zon schijnt en mensen vrij zijn, groeit het aantal recreatieve fietsers op de weg bijna exponentieel", zegt woordvoerder Martijn van Es. "Iedereen denkt: nu kan het, ik ga de natuur in."

Die drukte kan leiden tot problemen. Het aantal wielrenners dat na een ongeluk op de spoedeisende hulp terechtkomt, stijgt al jaren, blijkt uit cijfers van kenniscentrum VeiligheidNL. Van alle fietsongevallen die in 2020 plaatsvonden en letsel veroorzaakten, ontstond 15 procent tijdens het wielrennen of mountainbiken. Gedrag van anderen wordt hierbij door de slachtoffers als belangrijkste oorzaak genoemd.

Volgens de Fietsersbond zijn snelheidsverschillen een van de grootste problemen bij ongelukken. "Neem wielrenners en elektrische fietsers", zegt Van Es. "Wielrenners vinden het vervelend om ingehaald te worden door iemand op een e-bike en elektrische fietsers ergeren zich aan wielrenners die roepen dat ze erlangs willen."

Dit leidt niet alleen tot gevaarlijke situaties, maar ook tot ergernissen. "We horen ook dat mensen het minder fijn vinden op het fietspad, omdat mensen niet netjes met elkaar omgaan", aldus Van Es.

Die snelheidsverschillen leiden ook op de weg tot verkeershinder. Want als wielrenners besluiten om toch op de rijbaan te rijden, kunnen ze rekenen op claxonnerende automobilisten die erlangs willen, weet recreatief wielrenner Tjeerd Douma van wielervereniging Cycling Dronten.

"Er zijn automobilisten die wachten tot de groep aan de kant gaat", zegt hij. "Maar er zijn er ook bij die weinig kunnen hebben, een kort lontje hebben, en luid claxonneren als wij niet snel genoeg ruimte maken. Sommige auto's snijden je zelfs af."

In andere landen gaan automobilisten daar anders mee om, heeft Douma ervaren. "Ik fiets zelf veel in Spanje, de tolerantie is daar een stuk hoger", zegt hij. "Als je daar met een groep op de weg rijdt, blijft een automobilist er rustig achter rijden tot die er wel langs kan."

Ondanks de toeterende en afsnijdende auto's fietst ook Douma af en toe met een groep op de autoweg, vooral vanwege drukte op smalle fietspaden. "Ik heb het vandaag nog meegemaakt: het was hartstikke druk op het fietspad, vooral met elektrische fietsers", zegt hij.

"Als het fietspad dan ook nog eens een hoopje tegels is van een meter breed, dan is dat voor een groep racefietsers reden om de autoweg op te gaan." Wielrenners willen daarmee ook botsingen en valpartijen voorkomen, aldus Douma.

In plaats van uitwijken naar de weg, pleit de Nederlandse Toerfiets Unie (NTFU) er onder meer voor om fietspaden te verbreden en obstakels te verwijderen, zoals fietspaaltjes. De NTFU leidt ook wegkapiteins op. Die zorgen ervoor dat groepen wielrenners de verkeersregels volgen. De wielrengroepen van Cycling Dronten werken bijvoorbeeld met zo'n wegkapitein.

De Fietsersbond benadrukt dat verschillende weggebruikers ruimte moeten maken voor elkaar. "Anders wordt het al gauw een soort ergernissenstrijd", zegt woordvoerder Van Es. "Maar de fietspaden liggen er voor ons allemaal. Daar moeten we allemaal gebruik van kunnen maken."