Geen pups meer met erfelijke afwijkingen. Dat is het doel van het nieuwe matchingprogramma voor honden van de Universiteit van Utrecht. Het idee werd geboren uit frustratie van dierenartsen. Dagelijks zien zij honden in hun praktijken voorbijkomen met ernstige klachten die voorkomen hadden kunnen worden.

Fit2Breed heet het datingprogramma. De naam zegt het al: geschikt om te fokken. Op basis van DNA kunnen honden aan elkaar gematcht worden. Daarbij wordt vooral gekeken naar een match waarbij de kans op het doorgeven van erfelijke afwijkingen zo klein mogelijk is.

"Het programma hebben we vooral ontwikkeld vanuit onze liefde voor de dieren. Je voorkomt er een hoop leed mee", vertelt initiatiefnemer en dierenarts Hille Fieten tegen RTL Nieuws. "Maar ook voor toekomstige kopers is het een uitkomst. Want met de aanschaf van een gezonde pup, heb je ook veel minder kosten aan een dierenarts."

Om een goede match te kunnen maken, is veel informatie nodig. Je hebt DNA van het dier nodig. Je hebt ook informatie nodig over de voorgeschiedenis en of er genetische afwijkingen bekend zijn. "Als een dierenarts een afwijking of ziekte constateert, registreren wij dit in een tool. Die gegevens analyseren wij vervolgens. Zo weten we: bij deze rassen komen deze ziektes voor."

Het programma kan volgens Fieten op twee manieren gebruikt worden. Als een fokker bijvoorbeeld denkt: ik wil deze reu en deze teef gebruiken, kan het programma een risico-inschatting maken. Wat is de kans op erfelijke aandoeningen bij dit duo?

Je kunt ook een teefje in het programma invoeren en vervolgens een lijst opvragen met geschikte matches. "Het probleem is namelijk dat in de praktijk vaak kampioenen gebruikt worden, maar andere honden nooit aan de beurt komen. Als je steeds met dezelfde hond fokt, loop je een groter risico op inteelt en dus ook op afwijkingen. Met ons systeem krijg je meer gezonde matchopties".

Het programma kan dus juist ook fokkers goede handvatten geven. Fieten benadrukt dat het dan wel belangrijk is dat fokkers transparant durven zijn in het bijhouden van genetische afwijkingen en ziektes. Wie dat zeker wel doet is de Vereniging van het Nederlandse Kooikerhondje.

Al decennialang houdt een groep van vrijwilligers trouw allerlei gegevens van de hondjes bij. "Eerst allemaal op papier, later werd het meer digitaal", vertelt bestuurslid Esther de Leeuw. Deze 'bijbel' aan informatie vormde de blauwdruk voor het matchingprogramma waarbij de vereniging en de Universiteit Utrecht nauw samenwerken.

De Leeuw is trots op wat haar vereniging heeft kunnen bijdragen. En niet zonder succes. "We hebben al verschillende zusterverenigingen vanuit de hele wereld die hier ook gebruik van willen maken."

Vooralsnog werkt het matchingprogramma alleen voor de kooikerhonden. Toch hebben al verschillende verenigingen van andere hondenrassen ook al interesse getoond. "Vanuit de labradorvereniging zijn ze nu ook al bezig om stappen te zetten met Fit2Breed".

Fieten: "En uiteindelijk zou je dit programma ook in kunnen zetten voor andere dieren, zoals paarden."