Het is een bizarre trend: video’s van kittens, puppy’s of aapjes die uit levensbedreigende situaties worden gered – maar daar opzettelijk in zijn gebracht. Dierenbeschermingsorganisaties waarschuwen social media en gebruikers voor het dierenleed dat achter de populaire filmpjes schuilt: ‘De makers brengen bewust weerloze dieren in gevaar.’
World Animal Protection Nederland is een van de organisaties die de noodklok luidt. Samen met twaalf andere dierenbeschermingsorganisaties van de Social Media Animal Cruelty Coalition (SMACC) deden zij onderzoek naar deze ‘reddingsvideo’s’, die veelvuldig circuleren op sociale media als Facebook, Instagram, TikTok en YouTube. De onderzoekers vonden maar liefst 1022 video’s met neppe reddingsacties in een tijdsbestek van zes weken. De video’s waren ook nog eens ongekend populair: samen werden ze al meer dan 572 miljoen keer bekeken.

Sanne Kuijpers, campagnemanager Wilde dieren bij World Animal Protection: ‘De inhoud van de video’s is schokkend. We zagen katten die levend werden begraven, en apen die tegenover een agressieve slang werden gezet. Onder sommige video’s stond een oproep voor donatie, zogenaamd om meer dieren te kunnen redden. Maar deze makers brengen opzettelijk weerloze dieren in gevaar, alleen om viraal te kunnen gaan. Het was hartverscheurend om te zien.’

Vooral katten, honden en aapjes worden voor de video’s gebruikt, maar ook slangen en schilpadden. Makers filmen bijvoorbeeld een grote slang die een kat wurgt of een puppy die met zijn kop vastzit in een fles. Voordat het fataal afloopt, worden de dieren ‘gered’. Kuijpers: ‘De makers zijn grenzeloos. De situaties waarin de dieren worden neergezet, brengen enorm veel stress en trauma teweeg. Volgens dierenartsen worden sommige dieren zelfs opzettelijk gedrogeerd voor een dramatisch effect. Daarbij lopen veel dieren tijdens de gevaarlijke situaties verwondingen op, en is het niet duidelijk hoe het hen vergaat na de zogenaamde redding. We maken ons grote zorgen over hun verzorging en welzijn.’

Het rapport meldt dat sociale media vaak wel een beleid hanteren tegen video’s met neppe reddingsacties, maar makers detectie gewiekst weten te omzeilen. De dierenbeschermingsorganisaties roepen sociale media daarom op om de content te verwijderen en het beleid aan te scherpen. Ook voor gebruikers heeft Kuijpers een advies: ‘Wees scherp op de afzender van de redding, op onwaarschijnlijke scenario’s en meerdere video’s met vergelijkbare content. Zie je een schadelijke video? Jaag het dan niet aan door te liken of te delen.’