Multitasken is nefast voor je productiviteit, en het verhoogt je risico op een burn-out. Dat zegt neuro-psychiater Theo Compernolle in een interview met Psyche&Brein. De belangrijkste vragen en antwoorden op een rijtje.

Waarom kunnen we niet multitasken?
‘Ons denkend brein heeft niet de capaciteit om meerdere taken tegelijkertijd uit te voeren. Als we meer dan één inputkanaal tegelijk willen gebruiken, dan springen we voortdurend heen en weer tussen die twee taken. Het is een illusie te denken dat ons brein zich heeft aangepast aan multitasken. Evolutionair gezien is zelfs driehonderdduizend jaar kort. Het denkend brein kan echter wél prima samenwerken met het reflexbrein, zoals bij autorijden. Het denkend brein schiet dan alleen in actie bij gebeurtenissen die niet tot de routine behoren.’

Hoe komt het dat we telkens toch allerlei dingen tegelijk willen doen?
‘Op internet worden we verleid met allerlei interessante, maar volslagen irrelevante informatie. Alle middelen zijn goed om ons meteen weer naar het scherm te lokken als we ook maar even wegkijken. Er wordt zelfs geïnvesteerd in breinscans om het meest onweerstaanbare biepje te ontwikkelen! Whatsapp bijvoorbeeld maximaliseert de sociale druk, want wie een bericht stuurt, krijgt een melding als jij het hebt bekeken. Veel tieners laten intussen hun smartphone de hele nacht aan staan om berichten meteen te kunnen beantwoorden.’

Hoe komen we los van die verleidingen?
‘Je privé-activiteiten op Facebook of Instagram mag je nooit vermengen met je professionele leven, want dan raak je voortdurend afgeleid en werk je veel minder efficiënt. Maar het gaat natuurlijk niet alleen om sociale netwerken. Als je bij elk biepje meteen naar je professionele mailbox moet kijken op je smartphone, tablet of computer, dan ben je aan één stuk door aan het multitasken. Er zijn veel mensen die zelfs fantoombiepjes horen als het stil is. Dat zegt genoeg. Als je er niet in slaagt om al die afleidingen een uur lang uit te schakelen, dan zal je nooit efficiënt kunnen werken. Want het is onvoorstelbaar hoeveel tijd, energie, geheugen en denkkracht je verliest als je voortdurend wisselt van taak. Het eigenlijk werk neemt drie of vier keer zoveel tijd in beslag, en de kwaliteit zal minder goed zijn dan wanneer je echt focust. En je ervaart meer stress.’

Hoe moet het dan wel?
‘Het is verstandig om voor het slapengaan een lijstje te maken met de belangrijkste taken van de dag daarna. In het eerste deel van de nacht zijn de archivarissen van je brein bezig alle informatie te verwerken, en daarna bereiden ze je voor op de volgende dag. Je hersenen zijn dus helemaal klaar voor die belangrijke taken, en daar doe je afbreuk aan als je eerst naar Facebook gaat kijken of je mailbox opent. Spreek met jezelf af om het eerste anderhalf uur van je werkdag alleen nog te besteden aan het belangrijkste deel van je werk. Met onze volledige aandacht in blokken werken, dat is het grote geheim.’

Maar is dat wel te realiseren in een drukke kantooromgeving, zoals landschapskantoren?
‘Landschapskantoren zijn een ramp. In de Engelstalige literatuur noemen ze dat folterkamers voor het brein. Het is waanzinnig dat mensen op zulke plekken nog creatief kunnen zijn. Om daar goed te werken, moet je wel koptelefoons, oordoppen en oogkleppen gebruiken.’

Hoe belangrijk zijn pauzes?
‘Het is een misvatting om te denken dat al die kleine pauzes – om naar het toilet te gaan, een kop koffie te halen of te wachten tot iedereen er is voor een vergadering – verloren tijd zijn. Dat zijn momenten van recuperatie en archiveren. Verpest dat niet door met je telefoon bezig te zijn. Als Steve Jobs aan zijn iPhone vastgekleefd had gezeten zoals de meesten van ons, dan had hij de iPhone nooit bedacht.

Is er een verband tussen de online cultuur en burn-out?
‘Er is zeker een verband. Veel mensen plegen roofbouw op hun lichaam en hun hersenen. Ik ben ervan overtuigd dat we meer burn-outs zien bij jongere mensen omdat er nooit rust is. Er is nochtans een oplossing voor dat probleem: stop met multitasken. Het is een vicieuze cirkel: hoe meer je gaat multitasken, hoe langer elke taak op zich kost en hoe minder tijd je vervolgens overhoudt.’