De muizenplagen in weilanden van de afgelopen jaren zijn grotendeels veroorzaakt door de mens. Dat blijkt uit onderzoek in opdracht van de provincie Friesland.

Volgens de onderzoekers hebben boeren een ideaal landschap gecreëerd voor de veldmuis. De weilanden liggen droog, staan vol lekker gras en er zijn weinig natuurlijke vijanden zoals reigers, uilen en valken.

Bij de laatste plaag in het zuidwesten van Friesland leden boeren zo'n 15 miljoen euro schade doordat muizen het grasland beschadigden. Melkveehouders moesten vervolgens extra koeienvoer inkopen. Ze waren ook veel geld kwijt aan het weer bruikbaar maken van de weilanden waarin muizen holletjes hadden gegraven.

"Normaal komen muizen niet in het veld, maar ze voelen zich hier heel goed", zegt onderzoeker Klaas Talma. "En dan gaan ze zich ook heel snel vermenigvuldigen." Dat was het geval in 2004 en in 2014-2015, toen er muizenplagen waren in Nederland.

Voor die tijd was de veldmuis een poos uit beeld. "Vanaf de jaren 60 of 70 zagen we het dier een tijd niet en toen zijn we hem vergeten." Maar dat gaat nu niet meer gebeuren, denkt Talma. "Je kan verwachten dat het een keer per vier jaar de kop op steekt. Hoe erg het dan wordt, hangt af van omstandigheden als het weer."

Volgens Talma is het in principe niet erg dat het dier terug is in Friesland. "De veldmuis wegwerken kunnen we niet en willen we niet, want het beestje hoort gewoon in de natuur thuis", zegt de onderzoeker. "Maar we moeten de schade beperken en dat kan door vroeg te signaleren en dan proberen de plaag te onderdrukken."

Een plaag kan bijvoorbeeld worden voorkomen door een weiland onder water te zetten als er veel muizen in de grond zitten. De dieren komen dan omhoog en zijn vervolgens een makkelijke prooi voor vogels.