Het klinkt als een droom én heeft een goede kans van slagen: de zesurige werkdag. De Zweedse overheid stimuleert nu kortere werkdagen, en dat zou ook in Nederland kunnen slagen.
In Zweden hebben ze een ware obsessie met een goede werk-privébalans. Zo behoren Zweedse werknemers tot de minst gestreste werkers ter wereld en zijn ze behoorlijk gelukkig. Enige smetje misschien: de koffieverslaving kent zijn weerga niet.
Hoewel de Scandinaviërs hun zaakjes dus prima op orde hebben, wil de Zweedse overheid zijn inwoners nog meer ontlasten. De regering stimuleert nu actief om werkdagen van acht uur per dag naar zes in te korten. Van een 40- naar een 30-urige werkweek dus.
Dat klinkt als funest voor de economie, maar dat is het niet. "In zekere zin is het best slim", zegt Ronald Dekker, arbeidseconoom aan Tilburg University. Sterker nog: in Nederland zou het ook best kunnen werken. "De Zweedse arbeidsmarkt en die van Nederland lijken op elkaar."
De voordelen van een kortere werkdag (en werkweek) lopen uiteen. Ten eerste wordt het beschikbare werk daardoor beter verdeeld. In een tijd waarbij banen nog steeds niet in overvloed zijn kun je daarmee de werkloosheid dus fors terugdringen. Daarnaast worden arbeiders er productiever van, is althans de gedachte. "Misschien worden ze wel productiever omdat ze gelukkiger zijn", zegt Dekker.
Of het is aangetoond dat het daadwerkelijk werkt? Nee. Is het aangetoond dat het niet werkt? Ook niet. In theorie hoeft de economie er helemaal niet onder te lijden. "De hoop is dat de productiviteitswinst genoeg compenseert zodat de macro-economie er niet op achteruit gaat", zegt de econoom. Toch kan niet elk land het zomaar klakkeloos invoeren. "Dit kan alleen werken in landen waar de productiviteit en het inkomen hoog is."
Er bestaat wel vrees voor het plan, ook onder economen. "Zij zijn vaak als de dood dat het aanbod van arbeid krimpt". Dat is niet per se nodig. "Kinderen hoeven ook niet meer te werken, net als ouderen. Dat heeft het arbeidsaanbod ook beperkt, maar heeft ons toch veel gebracht."
De eerste signalen van bedrijven en organisaties die zijn overstapt naar de korte werkweek zijn vooralsnog positief.