Wanneer muizen in een kooi worden geplaatst met een bewusteloze soortgenoot, voeren ze vormen van eerste hulp uit.

Onderzoekers hebben aangetoond dat muizen specifiek hulpgedrag vertonen als er een bewusteloze muis in hun kooi ligt. Ze trekken zelfs de tong op, zodat de luchtwegen niet worden geblokkeerd. Dit publiceerden de wetenschappers in het vakblad Science.

21 procent van de Nederlanders boven de twaalf jaar heeft een EHBO-certificaat. Dit laat zien dat veel mensen bereid zijn om hulp te bieden bij een ongeval. Maar wij zijn niet de enigen. Er zijn eerder zeldzame observaties van hulpgedrag gedaan bij grote sociale zoogdieren. Chimpansees likken elkaars wonden, dolfijnen helpen groepsgenoten die gestrest zijn door ze naar het wateroppervlak te duwen, en olifanten ondersteunen hun zwakkere familieleden.

Nu ontdekten onderzoekers dat ook muizen hun uiterste best doen om hun kooigenootje te helpen. Ze plaatsten een muis onder narcose in de kooi van een wakkere soortgenoot. Eerst verkende de muis bij kennis de situatie door aan het dier te ruiken, daarna verzorgde hij het door zijn vacht te likken. Vervolgens beet hij in de bek van de bewusteloze muis op zoek naar tekenen van leven. Als laatste trok hij de tong opzij, zodat het dier niet zou verstikken.

De wetenschappers lieten de muizen dertien minuten bij elkaar. De ‘verzorgers’ besteedden daarvan gemiddeld de halve tijd aan hulpverlening. Muizen die al eerder kennis hadden gemaakt met de bewusteloze dieren, verzorgden deze langer dan onbekende soortgenoten. En in meer dan 50 procent van de gevallen trokken ze de tong van de bewusteloze op.
Foto

In een ander experiment van het onderzoek plaatsten de wetenschappers een klein plastic balletje in de bek van de onbewuste muis. In 80 procent van de gevallen slaagden de ‘verpleegmuizen’ erin het balletje te verwijderen. Volgens de onderzoekers zou dit percentage nog hoger zijn geweest als ze meer observatietijd hadden gehad.

En het was allemaal niet voor niets: de muizen die verzorging kregen, kwamen sneller bij en liepen eerder weer rond. De onderzoekers suggereren dat dit verzorgingsgedrag aangeboren is, want de proefdieren waren slechts twee à drie maanden oud en hadden nog nooit eerder een bewusteloze muis meegemaakt.

In het wild zal dit gedrag niet snel worden geobserveerd. Muizen leven meestal niet in grote groepen. Bovendien kunnen ze zich erg goed verstoppen voor de mens. Maar dat we het niet zien, betekent niet dat het niet gebeurt.